Koszty ponoszone przez polski oddział zakładu zagranicznego

Ciekawy wyrok pochodzi z 2013r. i wydany został przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. WSA stwierdza w nim, że fakt iż działający na terenie polski oddział jest częścią zagranicznego przedsiębiorstwa (spółki niemieckiej), nie zwalnia tego oddziału z obowiązków wynikających z polskich przepisów podatkowych. Jeżeli więc Oddział chce zaliczyć do kosztów podatkowych określone wydatki, to bezwzględnie muszą one spełniać wszystkie przesłanki, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Z jednej więc strony muszą być one w sposób prawidłowy i wyczerpujący udokumentowane (dowodami sporządzonymi w języku polskim, ewentualnie dowodami, które zostały urzędowo przetłumaczone na język polski), a z drugiej strony musi zostać wykazany związek tych wydatków z przychodami oddziału.

W przypadku, gdy podmiot gospodarczy prowadzi swoją działalność zarówno na terytorium Polski jak i na terytorium Niemiec, to kwestie związane z opodatkowaniem tej działalności należy oceniać w oparciu o zapisy Umowy między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec z dnia 14 maja 2003 r. w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90).

I co najważniejsze, w przypadku, gdy Oddział zawiera transakcje ze Spółką zagraniczną organy podatkowe obowiązane są ustalić, czy transakcje te mają rynkowy charakter, tj. czy na podobnych warunkach współpracowałyby ze sobą niezależne podmioty. Podmioty takie są zobowiązane do sporządzenia szczegółowej dokumentacji zgodnie z art. 9a ust. 1 i ust. 5a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Natomiast gdyby transakcje te nie miały rynkowego charakteru - na skutek czego oddział wykazywał dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wskazane powyżej powiązania nie istniały - to organ podatkowy obowiązany jest określić oddziałowi dochody bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Sprawa dotyczyła działającego w Polsce oddziału niemieckiej Spółki. W trakcie kontroli skarbowej ujawniono, że oddział ten zaliczył do kosztów uzyskania przychodów wydatki o charakterze marketingowym, wydatki dotyczące kosztów zarządu, kosztów ogólnych, kosztów administracyjnych, kosztów IT nieoperatywnych. Sporna sprawa dotyczyła poniesienia kosztów z tytułu usług świadczonych przez macierzyste przedsiębiorstwo niemieckie o tym samym charakterze (marketing, koszty ogólne oraz zarządu) oraz to czy mają one faktycznie związek z jego przychodami. Ponieważ jednak oddział nie przedłożył odpowiednich dowodów to nie było, zdaniem organu podatkowego, podstaw do zaliczenia spornej kwoty do kosztów podatkowych.

Rozpatrując tę sprawę, sąd administracyjny podkreślił, że dochody które można przypisać położonemu w Polsce zakładowi niemieckiego przedsiębiorstwa, podlegają opodatkowaniu w Polsce na podstawie polskich przepisów podatkowych. Przy czym przypisane zakładowi - przez polski organ podatkowy (skarbowy) - dochody powinny być określone w takiej wysokości, w jakiej zakład mógłby je uzyskać, gdyby wykonywał swoją (lub podobną) działalność jako samodzielne przedsiębiorstwo.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za koszt uzyskania przychodu może zostać uznany tylko taki wydatek, który spełnia kumulatywnie następujące przesłanki  został przez podatnika poniesiony w celu uzyskania przychodu,  nie został wymieniony w negatywnym katalogu kosztów zawartych w art. 16 ust. 1 ustawy, istnieje dowód umożliwiający obiektywna ocenę, że okoliczności dotyczące powstania tego wydatku faktycznie miały miejsce.

Wydatek stanowi koszt uzyskania przychodu wtedy, gdy pomiędzy nim a przychodem zachodzi określony związek przyczynowo - skutkowy.

Każdy wydatek, który podatnik zamierza zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów musi spełnić przedstawione powyżej przesłanki. Dotyczy to także nakładów ponoszonych dla zakładu w rozumieniu art. 7 ust. 3 ww. Umowy pomiędzy Polską a Niemcami, także wydatki powstałe za granicą na zarządzanie oraz ogólną administrację.

W myśl art. 24 ust. 1  ustawy o rachunkowości księgi rachunkowe powinny być prowadzone rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco. Natomiast zgodnie z ust. 4ww. art. księgi rachunkowe uznaje się za sprawdzalne, jeżeli umożliwiają stwierdzenie poprawności dokonanych w nich zapisów, stanów (sald) oraz działania stosowanych procedur obliczeniowych. Przedkładane organom w toku kontroli podatkowej (skarbowej) obcojęzyczne dowody winny być urzędowo przetłumaczone na język polski. Brak urzędowego tłumaczenia obcojęzycznego dokumentu powoduje, że organy podatkowe nie mogą dokonać jego prawidłowej oceny.

W przypadku, gdy oddział zawiera transakcje ze Spółką zagraniczną organy podatkowe obowiązane są ustalić, czy transakcje te mają rynkowy charakter, tj. czy na podobnych warunkach współpracowałyby ze sobą niezależne podmioty. Podmioty takie są zobowiązane do sporządzenia szczegółowej dokumentacji zgodnie z art. 9a ust. 1 i ust. 5a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Dokumentacja umożliwia organom podatkowym ocenę, czy transakcje oddziału z podmiotami powiązanymi miały rynkowy charakter.

Natomiast gdyby transakcje te nie miały rynkowego charakteru - na skutek czego oddział wykazywał dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wskazane powyżej powiązania nie istniały - to organ podatkowy obowiązany jest określić Oddziałowi dochody bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań (art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

WSA podkreślił, że zgodnie z art. 7 ust. 3 umowy pol.-niem. z dnia 14 maja 2003 r. w sprawie unikania podwójnego opodatkowania przy ustalaniu zysków zakładu dopuszcza się odliczanie nakładów ponoszonych dla tego zakładu włącznie z kosztami zarządzania i ogólnymi kosztami administracyjnymi niezależnie od tego, czy powstały w tym Państwie, w którym jest zakład, czy w Państwie, w którym ma siedzibę spółka macierzysta. Oczywistą kwestią jest dostęp oddziału niemieckiego przedsiębiorstwa do dokumentacji krajowej spółki macierzystej. Mechanizm wystawienia not obciążeniowych nie kreuje samodzielnej rachunkowości kosztowej oddziału, co uwzględniono w wiążącej Sąd ocenie prawnej dotyczącej wymaganego w niniejszej sprawie wykazania faktycznego poniesienia kosztów oraz uzasadnienia wysokości kosztów obciążających działalność gospodarczą oddziału. Jedynie należycie wykazane koszty zarówno w zakresie ich poniesienia, jak i związku przyczynowego z celem osiągnięcia przychodów przez oddział lub zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów przez Oddział podlegać mogą weryfikacji pod względem rynkowego charakteru.

Warto dodać, że w opisywanej tu sprawie ustalono, że polski oddział zatrudniał 62 osoby, w tym dyrektora do spraw realizacji kontraktów, dyrektora finansowego, regionalnego dyrektora sprzedaży, główną księgową, specjalistę do spraw handlowych, pracowników działu informatycznego, dyrektorów biur regionalnych. W uzasadnieniu szczegółowo opisano zakres czynności poszczególnych osób. Zestawienie powyższego ustalenia z ogólnymi wyjaśnieniami do poszczególnych pozycji kosztowych wynikających z not obciążeniowych zasadnie zostało ocenione jako okoliczność istotna dla ustalenia, że strona nie wykazała niemożności prowadzenia działalności gospodarczej bez ponoszenia w pełnej wysokości obciążenia kosztów na rzecz spółki macierzystej. Zasadnie wskazano, że w sposób ogólnikowy strona opisała koszty zarządzania systemem jakości i przestrzegania procedur, kierowania handlowego, księgowości, marketingu ogólnego, kontrolingu, usług informatycznych, administracji ogólnej. Związek pomiędzy podmiotami zależnymi uzasadnia szczególną staranność każdego etapu ustaleń, Nie jest dopuszczalne wnioskowanie, że poprzez weryfikację rynkową kwot wynikających z not obciążeniowych możliwe jest odstąpienie od badania rzeczywistych wydatków udokumentowanych zgodnie z wymogami prawa poniesionych przez spółkę macierzystą. Mechanizm kosztów uzyskania przychodu jest uwarunkowany rachunkowo i ekonomicznie, co prawidłowo wskazano w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Koszty uzyskania przychodów nie mogą być określane w wymiarze postulowanym.

Partnerem Merytorycznym Portalu RynekDelegowania.pl jest Kancelaria Brighton&Wood (www.BrightonWood.com) – wiodąca kancelaria obsługująca polskie firmy delegujące pracowników, pracowników tymczasowych i zleceniobiorców.


W każdy czwartek o godzinie 11.00 odbywa się spotkanie online poświęcone delegowaniu pracowników za granicę (www.delegowanie.pl/online).

Spotkania są bezpłatne dla wszystkich  Członków IPP oraz dla Członków Premium IPP.

Oto programy najbliższych spotkań: www.delegowanie.pl/online

Bądź na bieżąco. Korzystaj ze sprawdzonej i praktycznej wiedzy n/t delegowania. Bądź członkiem elity firm delegujących. Współtwórz środowisko firm delegujących. Zmieniaj rzeczywistość i realia delegowania w Europie. Przystąp do IPP: www.delegowanie.pl/member  

Wszystkie firmy, które przystępują do IPP w lecie 2016 roku otrzymują w prezencie wart 9.900 PLN komplet najnowszych komentarzy n/t delegowania: http://delegowanie.pl/komentarze oraz jeszcze jeden atrakcyjny i przydatny w pracy upominek.

Jeżeli nie chcesz czekać na seminarium online i chcesz już teraz wysłuchać wykładu oraz otrzymać obszerne materiały (opinia, publikacja itp.) na ten temat, to skorzystaj z dostępu do Bazy Wiedzy: www.delegowanie.pl/wiedza

Skorzystaj z profesjonalnego wsparcia doświadczonych prawników z Kancelarii Brighton&Wood: www.brightonwood.com. Pierwszeństwo w korzystaniu ze wsparcia Brighton&Wood przysługuje Członkom IPP (www.delegowanie.pl/member) oraz firmom korzystającym z usług portalu www.Delegowanie.pl.

Potrzebujesz skutecznej dokumentacji? Prowadzisz firmę delegującą i masz kontrolę w kraju lub za granicą? Masz problemy z uzyskaniem A1? ZUS chce wycofać wydane Ci wcześniej formularze A1? ZUS chce dokonać przypisu składek w twojej firmie? Chcesz sprawdzić, czy prawidłowo delegujesz i czy prawidłowo naliczasz pensje, składki i inne należności publicznoprawne? – zgłoś się po profesjonale wsparcie do Kancelarii Brighton&Wood: www.BrightonWood.com

Życzysz sobie indywidualnej konsultacji z Tomaszem Majorem? – zaznacz tę opcję zgłaszając się po konsultację w Kancelarii Brighton&Wood: www.BrightonWood.com.